La bióloga ambiental María Camila Morales, ansanm ak la pwofesè Carmen Alicia Parrado, analize konpòtman emisyon Gases de Efecto Invernadero (GEI) nan kiltivasyon papa criolla, konpare konpòtman tradisyonèl ak yon sèl resubierto ak yon bio-polimeto a baz de k-carregenina. Rezilta yo evidansye yon leve diminisyon nan emisyon yo nan fwi yo fètilize ak dezyèm konpoze an.
Cerca de 70 megatoneladas (Mton), es decir, setenta milyon de toneladas de Dióxido de Carbono (CO2), pwodwi sektè agrikòl la ak sivikiltirèl kolombyen an nan ane a, selon rapò IDEAM nan ane 2015. De akò avèk chif nan envantè de Gases de Efecto Invernadero (GEI), se renglon ekonomi an ki reprezante 42,6% total emisyon yo, okipe dezyèm kote a nan lis la ki mete sektè enèjik la. Se emisyon yo asosye a jesyon de suelos yo, pote de angrè nitwojèn ak kesyon de biomasa, ant lòt pwosesis.
Aunque nuestro país emite tan solo el 0,42% de estos gases a nivel mundial, Kolonbi te achte konpwomi pou diminye pòsyon sa yo. Tal es el caso de la Cumbre sobre Cambio Climático de Lima (COP20), selebre nan 2015. Allí, peyi a konpwomèt mitigasyon emisyon GEI pou 2030, nan yon rediksyon ke se estime sèn nan 20%, ak posibilite a pou ogmante 30% nan ka resevwa sipò entènasyonal. Si byen se konsiderasyon ke sa a cifra se anbisye, ka lograrse atravè transfòmasyon nan modèl la nan devlopman.
Presizeman, yon de sa ki posib transfòmasyon ka kòmanse a darse nan sub-sektè de papa a, ya ke sa a tubèrkul fè pati nan rejim alimantè de baz la nan popilasyon an ak itilizasyon angrè se rekòmanse nan sa yo kiltif. Aspè sa yo te pote nan tadeísta María Camila Morales, anba oryantasyon pwofesè Carmen Alicia Parrado, yon travayè sou tèz degre nan kad pwojè pwojè envestigasyon an: “Estrateji optimizasyon nan itilizasyon angrè pou ogmantasyon pwodiktivite y la diminución del impacto ambiental ”, ki te gen kont finansye Koleksyon an.
En ese escenario, las tadeístas se dieron a la tarea de medir el flujo de gases de efecto invernadero en cultivos de papa criolla en una finca de Subachoque (Cundinamarca), realizando comparativas al utilize un fertilizante compuesto sin recubrir y el fertilizante recubierto con un bio -polímero llamado kappa carragenina. Con este último se pretendía que la liberación de los nutrientes fuera más lenta.
Sa a pwosesis se devlope a partir de rechèch la nan pwofesè Gladys Rozo, ki moun ki detèmine pwotokòl la pou siplemantè ak pirifye kappa karagenin, eleman ki se siplemantè de alg yo wouj (Hypnea musciformis). El recubrimiento del fertilizante se hizo con esta sustancia de caracteristic gelatinosa, a través de calentamiento manual en los laboratorios de Bioprospección y Microbiología Ambiental de Utadeo.
El fertilizante encapsulado se dejó secar a temperatura ambiente hasta solidificarse y luego fue incorporado en elelo del cultivo. Yon fwa allí, se esperab ke, pa aksyon de imedite a, eleman nitritif yo libere de fason kontwole pou fasilite su asimilasyon pa pati nan plant yo.
Luego de cuatro meses de observación y monitoreo, en los cuales se midieron los flujos de óxido nitroso, metano y dióxido de carbono (los tres principales gases del efecto invernadero ligados a la agricultura), se jwenn yon leve diminisyon nan emisyon GEI a itilize el fertilizante recubierto por el gel: “Al diminye vitès la nan ke el fertilizant lan se libere, tou se diminye el lavado ki pral fètilizan yo nan dlo soutèren yo, ogmante kantite disponiblite de nitrógeno nan suelo a, lo cual se asocia a la disminución en el impacto ambiental ”, sostiene Morales.
Aunque los resultados obtenidos son preliminares hasta el momento, las tadeístas buscaban determinar si el uso de esta alternativa de fertilizante conducía a disminuir el impacto ambiental por cuenta de la reducción en las emisiones de GEI, lo cual podría dar luces, a future, acerca de solisyon dirab pou agrikilti nan peyi nou an. Se konsa, puntualiza Morales, se chache ke suelos puedan kaptire plis kabòn, diminye pwopòsyonèlman emisyon CO2 a nan atmosfè a epi evite pèdida diferan fòm azòt.
Fruto de este trabajo de grado, Morales pral prezante yon ponans nan 21 vèsyon Kongrè Mondyal la nan Syans delo, ke se selebre nan 12 al 17 Out nan Rio de Janeiro (Brezil). La investigación fue aceptada por los organizadores dos días antes de que la tadeísta obtuviera su título como bióloga ambiental: "Estaba plis kontan pou fè pati nan Kongrè a ki pou menm degre a", admite Morales, ki moun ki te wè nan rechèch la pi bon envèstisman ki kapab hacerse en una carrera profesional: “Esto se debe gracias al haber tomado la decisión de hacer una tesis y poner mi tiempo y dedicación a aportarle algo a la ciencia y la investigación. En el desarrollo de mi tesis fue el momento en el que más aprendí, tanto personal como académicamente ”, ajoute la bióloga, quien recuerda que en su trabajo de campo no solo realizó muestreos, sino también participó en la siembra y el arado del cultivo de papa kriolla, yon eksperyans ke kalifye kòm inolvidable.
En el Congreso, la tadeísta nos representará en la mesa de "Emisiones de gases de efecto invernadero y uso de fertilizantes". El evento se konstitiyan nan prensipal rankont envestigatè nan zòn sa a, ki moun ki reyenen pou pwopozitè aktivite yo ki rive nan konsèvasyon an ak adaptasyon nan suelos yo anvan fiti senaryo de rénovation climatique, favorisant konsa sekirite alimantè nan planèt la. Tout moun, se kongregasyon plis de 7500 syantifik pwouve de 140 peyi, ki jan sujere yon gran opòtinite pou fè koneksyon pou nutrir eksperyans envestigasyon ak travay.
Precisamente, se te gou sa a pou envestige kondisyon yo nan suelo yo ke kounye a pèmèt yon moral louvri sou mond travay ou, sa a se ankèt chofè jodi a travay ak yon gwoup enpòtan nan envestigatè nan Bogota: "La rechèch se pi bon fason pou retribwi konesans lan akeri ak kontribye nan nouvo jenerasyon pwofesyonèl ki abòde tèm yo nan sa yo ap envestige ”.