Rekòt la pòmdetè se apochan fini. Pifò nan jaden yo te deja fouye, rezilta a plezi. 2020 se yon trè bon ane pòmdetè. "Rekòt la pi wo pase mwayèn," di Ruedi Fischer (52), Prezidan kiltivatè pòmdetè Swis yo. "Menm pi bon nan Lès la pase nan Lwès la."
Hans Gränicher (62) konfime deklarasyon sa a. Kiltivatè a soti nan Berken nan Bern te deja pran tòn härdöpfel soti nan tè a. "Bon jan kalite a nan pòmdetè ane sa a se trè bon," li te di. "Sa a aplike a prèske tout varyete."
Endistri a tou bat bwavo: Chip Maker Zweifel anonse ke li yo pral kapab renonse enpòtasyon Alman pa nan mitan ane kap vini an. "Nou espere ke pwodiksyon an nan sezon rekòt la pòmdetè yo pral bon e ke nou pral reyalize yon rezèv pòmdetè konplè soti nan kiltivasyon Swis," di yon pòtpawòl.
Kriz Fries franse akòz Corona
Sa se yon bon nouvèl. Aktyèlman. Gen yon sèl pwoblèm: rekòt rekò a frape plen aksyon. Swis chita sou yon mòn Fries. Fèmen pòt la nan sezon prentan an ak lòt mezi Corona yo te lakòz konsomasyon nan Fries degrengolad. Restoran yo te fèmen pou semèn, gwo evènman yo te entèdi pou mwa. Kòm yon rezilta, Fries-manje a pa te fè, paske Stäbli a fri yo sitou boule soti nan kay la. Ski oswa randone sou mòn lan. Nan nòmal la Burger. Nan grümpi.
Kadi tradisyonèl Bernese konpayi an te santi kriz la fritten nan plen. Konpayi an se youn nan twa pi gwo manifaktirè Fries nan peyi a - ansanm ak Migros ak Fenaco. Kadi pwodui pou Burger King, nan mitan lòt moun, ak espesyalize nan gastronomi. Nan sezon prentan an, Corona frape. "Pandan blokaj la, lavant tonbe nan anviwon 80 pousan," di yon pòtpawòl. Depi Me, sitiyasyon an vinn yon ti jan fasil, men nivo tan lontan an poko rive.
Tòn fri yo toujou estoke nan frizè yo nan mwens 25 degre. Nan Kadi, nan manman Landi a Fenaco, nan Migros. Machandiz yo pral dirab jouk ane pwochèn. Se poutèt sa endistri a ezite achte pòmdetè nouvo. Pou kiltivatè yo, sa vle di ke yo ka kole sou machandiz yo. Nan pi move, dè milye de tòn fri ki gen anpil valè fini nan kochon manje kochon yo. Nan langaj klè, sa vle di: dè milyon pou simen an!
Èd soti nan Bern
Nan ane nòmal yo, pwodiksyon sipli se pa yon pwoblèm. Kiltivatè yo te mete kanpe asirans pwòp yo, fon rekiperasyon an. Sa a se yon kaj ki lakòz fluctuations nan sezon rekòt la ak estabilize mache a. Si li fè anpil cho nan sezon lete an epi rekòt la ba, kiltivatè a resevwa lajan. Si, tankou ane sa a, sezon rekòt la se patikilyèman abondan ak kèk nan tubèrkul yo chè yo fini kòm manje bèt, kiltivatè a ap tou ap rekonpanse nan yon sèten mezi.
Gen sistèm nan pwouve vo li yo, men nan Corona ane a 2020 tout bagay diferan. Epitou ak pwodiktè yo Härdöpfel. Youn nan kat pòmdetè franse riske fini nan kochon kochon an, jan kiltivatè Gränicher estime. Fon an pa ase. Machandiz yo dwe estoke. Gen premye etap nan direksyon sa, men li koute tou lajan.
Pou rezon sa a, diskisyon ak Sitwayen Federal yo te ale sou dèyè sèn nan pou plizyè semèn, jan Ruedi Fischer ak asosyasyon komès swisspatat konfime. Yon aplikasyon difikilte nan Biwo Federal Agrikilti te rejte. Dosye a se kounye a devan Depatman Federal Finans. Sa a ta dwe chèche solisyon pou "ka endividyèl ki gen enpòtans kantonal oswa rejyonal".